Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα συμπεράσματα για την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης στις βιοεπιστήμες. Το Συμβούλιο χαιρετίζει τη φιλοδοξία να καταστεί η ΕΕ το πλέον ελκυστικό μέρος στον κόσμο για τις βιοεπιστήμες έως το 2030, όπως περιγράφεται στην πρόσφατη στρατηγική της Επιτροπής, και παρέχει καθοδήγηση για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της ΕΕ σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας. Το Συμβούλιο ενθαρρύνει την παροχή στήριξης σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα από τη βασική έρευνα και την υιοθέτηση έως την ισχυρότερη έρευνα σε φάρμακα προηγμένων θεραπειών (ΦΠΘ), έναν ηγετικό ρόλο της ΕΕ στις κλινικές δοκιμές και μια ευρεία προσέγγιση της βιοτεχνολογίας. Ζητεί επίσης τη χρήση προηγμένων τεχνολογιών — όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κβαντική υπολογιστική — στις βιοεπιστήμες, τονίζοντας παράλληλα πόση σημασία έχουν η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει τη σημασία ενός φιλικού προς τις επιχειρήσεις κανονιστικού πλαισίου που θα μειώνει τον διοικητικό φόρτο και θα στηρίζει τις καινοτόμες ΜΜΕ και τις βιώσιμες παραγωγικές ικανότητες. Τέλος, στα συμπεράσματα τονίζεται η ανάγκη για ένα συντονισμένο πλαίσιο διακυβέρνησης για τις βιοεπιστήμες καθώς και για την ταχεία υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων.
Παγκόσμια πρωτοπορία στις βιοεπιστήμες
Οι βιοεπιστήμες αποτελούν καίριο παράγοντα προαγωγής θεμελιωδών γνώσεων και τόνωσης της καινοτομίας σε στρατηγικούς τομείς όπως η υγεία, τα τρόφιμα και το περιβάλλον. Η ΕΕ αντιμετωπίζει σκληρό παγκόσμιο ανταγωνισμό σε αυτόν τον τομέα όπου το χάσμα καινοτομίας, το κατακερματισμένο οικοσύστημα και άλλα διαρθρωτικά εμπόδια απαιτούν άμεση δράση. Το Συμβούλιο ζητεί μια ολιστική προσέγγιση στην έρευνα και στην καινοτομία, με βάση τις υφιστάμενες ικανότητες σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα. Ειδικότερα, τα συμπεράσματα ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ΦΠΘ και χαιρετίζουν τη δημιουργία δικτύου κέντρων αριστείας στον τομέα αυτό.
Κλινικές δοκιμές και δεδομένα υγείας
Το Συμβούλιο επισημαίνει ότι πρέπει επειγόντως να ληφθούν μέτρα για να αντιμετωπιστεί το μειούμενο μερίδιο της ΕΕ και ο περιορισμένος αντίκτυπος της παγκοσμίως στις κλινικές δοκιμές. Καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει το οικοσύστημα ως προς τις πολυκρατικές και πολυκεντρικές κλινικές δοκιμές, μεταξύ άλλων με την επικαιροποίηση του κανονιστικού πλαισίου και την κατάρτιση επενδυτικού σχεδίου για την κλινική έρευνα. Υπογραμμίζει επίσης τις προκλήσεις που άπτονται της χρήσης δεδομένων υγείας για την έρευνα και την καινοτομία, με έμφαση στην ανάγκη να ξεπεραστούν τα εναπομένοντα εμπόδια προκειμένου να ενισχυθεί η πρόληψη των νόσων και να παρέχεται υγειονομική περίθαλψη υψηλής ποιότητας. Τα μέτρα περιλαμβάνουν καλύτερο συντονισμό μεταξύ των υφιστάμενων προγραμμάτων κλινικών δοκιμών, περαιτέρω ψηφιοποίηση των συστημάτων υγείας και χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
Αξιοποίηση ευκαιριών και ανάπτυξη δεξιοτήτων
Στα συμπεράσματα που εγκρίθηκαν σήμερα, το Συμβούλιο ζητεί ένα οικοσύστημα που θα ενισχύει την έρευνα και την καινοτομία, θα ενισχύει τη στήριξη των καινοτόμων ΜΜΕ και θα διαφυλάσσει την παραγωγική ικανότητα της Ευρώπης. Καίριας σημασίας παράγοντας είναι η ύπαρξη ενός φιλικού προς τις επιχειρήσεις κανονιστικού πλαισίου που θα μειώνει τον διοικητικό φόρτο και θα προωθεί την καινοτομία. Το Συμβούλιο προσβλέπει στις προσεχείς προτάσεις της Επιτροπής, μεταξύ των οποίων η πράξη για την καινοτομία και η πράξη για τη βιοτεχνολογία, προκειμένου να επιτευχθούν η μείωση του κατακερματισμού, η απλούστευση των κανόνων, η βελτίωση της διαφάνειας και η συντόμευση του χρόνου που απαιτείται για να φθάσουν στην αγορά οι βιοτεχνολογικές καινοτομίες έντασης έρευνας. Το ανακοινωθέν θεματολόγιο έρευνας και καινοτομίας για τα συστήματα τροφίμων και η στρατηγική για τη βιοοικονομία αναμένεται επίσης ότι θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στα συστήματα γεωργίας, τροφίμων και περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας την επισιτιστική ασφάλεια, διαφυλάσσοντας την υγεία ανθρώπων και ζώων και προστατεύοντας το περιβάλλον.
Ώρα για δράση
Το Συμβούλιο καλεί επίσης τα κράτη μέλη της ΕΕ και την Επιτροπή να συντονίσουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία και τη σύνδεση ερευνητικών υποδομών, κόμβων καινοτομίας και κέντρων αριστείας στις βιοεπιστήμες, προκειμένου να διασφαλιστούν η αυτονομία της Ένωσης στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας και η τεχνολογική υπεροχή σε αυτόν τον στρατηγικό τομέα.
Γενικές πληροφορίες
Οι βιοεπιστήμες έχουν αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης σε δύο προηγούμενες δέσμες συμπερασμάτων του Συμβουλίου το 2003: πρώτον, στον «Χάρτη πορείας για μια στρατηγική όσον αφορά τις βιολογικές επιστήμες και τη βιοτεχνολογία» και, δεύτερον, στα συμπεράσματα με θέμα «Βιοεπιστήμες και βιοτεχνολογία – μια στρατηγική για την Ευρώπη». Τα συμπεράσματα αυτά ανέδειξαν το δυναμικό των βιοεπιστημών και της βιοτεχνολογίας σε πολλούς τομείς (όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, η γεωργία, τα τρόφιμα ή η ενέργεια) και επισήμαναν τους κινδύνους που ενέχει ο αυξανόμενος παγκόσμιος ανταγωνισμός.
Η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας, που παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2025, αναγνώρισε τις βιοεπιστήμες και τη βιοτεχνολογία ως βασικούς μοχλούς ανάπτυξης. Ανακοινώθηκαν επίσης μια ευρωπαϊκή πράξη για τη βιοτεχνολογία, μια στρατηγική για τη βιοοικονομία και μια στρατηγική για τις βιοεπιστήμες. Στις 2 Ιουλίου 2025, η Επιτροπή παρουσίασε μια στρατηγική που αποσκοπεί να καταστήσει την ΕΕ το πλέον ελκυστικό μέρος στον κόσμο για τις βιοεπιστήμες έως το 2030.
Πηγή: consilium.europa.eu
Photo by Pawel Czerwinski on Unsplash
